DODIRNI I OSETI Taktilna postavka iz kolekcije Pavla Beljanskog U ZAGREBU
Tiflološki muzej, Zagreb (Hrvatska)
29. 4–25. 5. 2025.
U Tiflološkom muzeju u Zagrebu, u utorak 29. aprila u 17 časova svečano će biti otvorena taktilna postavka Spomen-zbirke Pavla Beljanskog pod nazivom „Dodirni i oseti“.
Izložba „Dodirni i oseti“ nastala je sa idejom da posetiocima sa stečenim ili urođenim invaliditetom (slepim i slabovidim), bez uobičajenih ograničenja pruži uvid u deo kolekcije Spomen-zbirke Pavla Beljanskog. Koautorke izložbe su Milica Orlović Čobanov, muzejska savetnica Spomen-zbirke Pavla Beljanskog i mr Snežana Nikolić, tiflološkinja Škole za osnovno i srednje obrazovanje „Milan Petrović“ iz Novog Sada.
Reč je o izboru od deset predmeta, replika i interpretacija predmeta koji verno prikazuju odabrane originale – osam dela umetnika zastupljenih u kolekciji Pavla Beljanskog: Sretena Stojanovića, Rista Stijovića, Mihajla Tomića, Vlaha Bukovca, Milana Konjovića, Save Šumanovića, Milice Zorić i Mališe Glišića, sa ciljem da se istakne različitost u psihološkom i oblikovnom smislu. Izabrana umetnička dela predstavljena su putem grafičkih dijagrama, prenoseći sve detalje i njihovu različitu teksturu, zatim gipsanih kopija u proporcijama originala, kao i dva 3D modela izrađena od prirodnih materijala gde završna obrada po zamisli tiflološkinje mr Snežane Nikolić i scenografkinje Aleksandre Rešnjak Pešić, omogućava naglašavanje ili pojednostavljivanje detalja, u zavisnosti od čitljivosti samog predmeta. Izložbu prate audio-deskripcija, potpisi na Brajevom pismu i legende posebno prilagođene slabovidim osobama.
Publika u Zagrebu, po prvi put će imati priliku da kroz ovu „čulnu“ postavku doživi neka od antologijskih dela iz novosadskog legata, poput Portreta Pavla Beljanskog i Nataše Bošković, rad vajara Sretena Stojanovića, poznatog dela Sova od Rista Stijovića i Nage žene Mihajla Tomića, ali najnovijih eksponata nastalih prema delima Save Šumanovića, Jabuke i grožđe i Mališe Glišića, Borovi. Na ovaj način interpretirana su najznačajnija dela iz kolekcije koja dodirom povezuju stvaraoce i posetioce sa oštećenjem vida, čime se konstantno proširuje društvena svest o potrebi prilagođavanja muzejskih prostora i programa publici sa invaliditetom.
U želji da posetiocima sa stečenim ili urođenim invaliditetom pruži uvid u deo kolekcije Pavla Beljanskog, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog je u saradnji sa Školom za osnovno i srednje obrazovanje „Milan Petrović“ iz Novog Sada, Umeničkom livnicom „Stanišić“ i Radio-televizijom Vojvodine 2014. godine realizovala taktilnu postavku „Dodirni i oseti“. Tokom godina ovaj taktilni fond se sukcesivno uvećavao i danas on poseduje zavidan broj eksponata od kojih su pojedini deo stalne postavke Spomen-zbirke. Kroz ovaj projekat umetnička dela iz kolekcije Pavla Beljanskog postaju svojevrsna didaktička sredstva i živa izložba, koja dodirom povezuje posetioca i umetnička dela putem taktilne metodologije. Realizaciju izložbe omogućio je Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama i Tiflološki muzeju u Zagrebu. Izložba traje do 25. maja 2025. godine.
