SVESTRANI UMETNIK NIKOLAJ PETROVIČ KRASNOV
19. septembar – 27. oktobar 2024.
Bojana Ibrajter Gazibara, viši konzervator (Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda)
Saradnja: Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda
Povodom obeležavanja 160 godina od rođenja Nikolaja Petroviča Krasnova i u okviru Dana evropske baštine, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda realizuje dve postavke posvećene ovom umetniku.
U četvrtak, 19. septembra u 20 časova u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog biće otvorena izložba „Svestrani umetnik Nikolaj Petrovič Krasnov: akvareli i crteži“. Publiku će tim povodom pozdraviti mr Milana Kvas, upravnica Spomen-zbirke, a izložbu će otvoriti prof. dr Aleksandar Kadijević, redovni profesor na Odeljenju za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.
Drugi segment izložbenog projekta realizuje se u Zavodu za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda, koji će, od 12. septembra 2024, prikazati i postavku pod nazivom „Svestrani umetnik Nikolaj Petrovič Krasnov: arhitektonsko nasleđe Beograda“.
Izložbena postavka „Svestrani umetnik Nikolaj Petrovič Krasnov: akvareli i crteži” u Spomen-zbirci, zasnovana je na monografiji „Beogradski opus (1922–1939) arhitekte Nikolaja Petroviča Krasnova“ baziranoj na master radu istoričarke umetnosti Sanje Kiproski, koji je 2022. godine dobio Nagradu Spomen-zbirke Pavla Beljanskog za najbolji master rad iz nacionalne istorije umetnosti, odbranjen na Odeljenju za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.
Stvaralaštvo ruskog arhitekte Nikolaja Petroviča Krasnova (Honjatino, 1864 – Beograd, 1939), dalo je posebno obeležje srpskoj arhitekturi između dva svetska rata. Ruski carski arhitekta, pripadnik dvora Romanovih, Krasnov je nakon Oktobarske revolucije emigrirao u Kraljevinu Jugoslaviju, a njegov dolazak u Beograd značio je stvaranje nove estetike grada u kojoj se kao poseban aspekt izdvajaju monumentalna zdanja ruske provinijencije. Njegovi arhitektonski projekti između ostalih uključuju projektovanje Zgrade Arhiva Srbije, Palate Ministarstva finansija Kraljevine Jugoslavije, ali i radove na Palati Narodne skupštine, Dvorskog kompleksa na Dedinju i mnogim drugim objektima koji predstavljaju deo identiteta prestonice i od kojih su neki vremenom uvršteni u spomenike kulture. Kao arhitekta izrazitog umetničkog senzibiliteta ostavio je za sobom građevine naglašenog likovnog izraza, ali i velik broj akvarela i crteža kuća, sakralnih i memorijalnih objekata, enterijera, nameštaja i različitih arhitektonskih detalja. Izlaganjem Krasnovljevih crteža i akvarela kulturnoj javnosti biće prikazan deo rada ovog arhitekte koji do sada nije bio dovoljno osvetljen.
Doprinos u realizaciji projekta, pružile su brojne institucije koje su ustupile dela za izlaganje i reprodukovanje u katalogu izložbe: Arhiv Jugoslavije, Muzej nauke i tehnike, Narodna biblioteka Srbije, Muzej srpske pravoslavne crkve, kao i Narodna skupština Repubike Srbije. Izuzetnu stručnu podršku Spomen-zbirka je dobila i od prof. dr Aleksandra Kadijevića, mentora msr Sanje Kiproski, koji je istovremeno recenzent tekstova u katalogu izložbe i koji će pored drugih saradnika uzeti učešće u pratećem programu izložbe.
Realizaciju izložbi omogućili su Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama i Sekretarijat za kulturu Grada Beograda. Tokom trajanja izložbe, održaće se promocija monografije „Beogradski opus (1922–1939) arhitekte Nikolaja Petroviča Krasnova“ objavljena zahvaljujući sredstvima nadležnog pokrajinskog sekretarijata i Uprave za kulturu Grada Novog Sada.
Ilustracija: N. P. Krasnov, Dom Narodne skupštine, Velika skupštinska sala, Beograd 1939. (Muzej nauke i tehnike, Beograd)